🟨 1️⃣ PONIEDZIAŁEK

 

 

WIADOMOŚCI  I CIEKAWOSTKI Z POLSKI I ZE ŚWIATA

 

IZRAELSKA ARMIA SZYKUJE SIĘ DO WOJNY?

Izraelskie wojska mogą wkrótce rozpocząć ograniczone działania po libańskiej stronie granicy, informuje ABC. “Jerusalem Post” podaje, że decyzja o pełnej operacji lądowej jeszcze nie zapadła, ale może nastąpić w każdej chwili.

Izrael jest gotowy na operację przeciwko Hezbollahowi, choć jej zasięg ma być ograniczony. Sytuacja jest dynamiczna i może zmienić się, jeśli Hezbollah dokonałby ataku z dużą liczbą ofiar.

Decyzja o ofensywie zależy również od warunków pogodowych. Operacja musi zakończyć się przed nadejściem trudnej zimy w południowym Libanie.

Izraelskie naloty na Liban, w ramach operacji “Północne Strzały”, trwają od tygodnia. Według libańskich władz zginęło ponad 700 osób, a milion ludzi musiało uciekać.

Izrael przygotowuje się na możliwą operację lądową, mobilizując siły przy granicy i przeprowadzając ćwiczenia. Jeśli do niej dojdzie, ma trwać “tak krótko, jak to możliwe”.

 

POTĘŻNA SIŁA PUSTOSZY USA

Co najmniej 63 osoby zginęły w wyniku huraganu Helene, który przeszedł przez południową i wschodnią część Stanów Zjednoczonych. W sześciu stanach ogłoszono stan wyjątkowy. Ponad trzy miliony domów i firm nadal nie ma prądu, a straty szacowane są na 15-26 miliardów dolarów. Huragan, który początkowo miał czwartą kategorię, osłabł do burzy tropikalnej, ale eksperci wciąż uznają go za poważne zagrożenie.

Największe zniszczenia dotknęły Florydę, Georgię, Karolinę Północną i Południową oraz Wirginię. Wśród ofiar są strażacy, matka z bliźniakami oraz 89-letnia kobieta. Helene przyniósł rekordowe wiatry, przekraczające 225 km/h, oraz największe opady w historii Atlanty, gdzie spadło ponad 2800 mm deszczu.

Biały Dom zatwierdził stan wyjątkowy w sześciu stanach, co umożliwia dostęp do środków pomocowych FEMA. Na miejscu działa około 1500 pracowników federalnych, a operacje ratunkowe trwają, szczególnie na Florydzie.

 

COŚ DZIWNEGO DZIEJE SIĘ Z ZIEMIĄ

Skorupa ziemska, której grubość wynosi średnio od 10 do 70 km, stanowi zewnętrzną warstwę naszej planety. Naukowcy odkryli, że jej fragmenty “kapą” w głąb Ziemi, co stanowi dowód na nową formę tektoniki płyt i wpływa na geologię powierzchni. Zjawisko to, zwane kapanie litosferyczne, zaobserwowano w rejonie Centralnego Płaskowyżu Anatolijskiego w Turcji.

Proces ten polega na tym, że dolna warstwa skorupy, podgrzewana do wysokich temperatur, staje się lepka i powoli opada, przypominając miód lub syrop. To opadanie powoduje “ściąganie” skorupy, co zmienia kształt terenu. Przykładem jest Kotlina Konya, której dno opada o około 20 mm rocznie.

Kapanie litosferyczne jest stosunkowo nowo odkrytym procesem. W przypadku Anatolii, naukowcy podejrzewają, że ma on wpływ na wypiętrzanie Płaskowyżu Anatolijskiego, który w ciągu ostatnich 10 milionów lat podniósł się o około 1 km. Jednocześnie, zapadanie się Kotliny Konya pozostaje zagadką, która sugeruje, że dwa procesy kapania mogą zachodzić w różnych fazach.

 

WYCINKA DRZEW W POLSCE – SPRZEDAŻ DREWNA DO CHIN

Nowy rząd obiecał ochronę Puszczy Białowieskiej i ograniczenie eksportu drewna do Chin, ale rzeczywistość nie odpowiada tym zapowiedziom. 

Ekolodzy alarmują, że ponadstuletnie drzewa z Puszczy Białowieskiej mogą być zagrożone wycinką. Analiza Pracowni na rzecz Wszystkich Istot wskazuje, że projekt zintegrowanego planu zarządzania obiektem UNESCO umożliwia wycinkę nawet 300-letnich dębów, a wejście w życie tego dokumentu grozi utratą ochrony Puszczy.

Ekolodzy domagają się likwidacji strefy 4, dopuszczającej gospodarkę leśną i wycinkę. Podobnie sytuacja wygląda w kwestii ograniczenia eksportu drewna. Mimo przedstawienia “Pakietu dla przemysłu drzewnego” w marcu, eksport drewna do Chin wzrósł w pierwszej połowie roku o 50%, osiągając 449 tys. m³.

Lasy Państwowe proponują zakaz eksportu drewna poza UE w latach 2025-2028, ale eksperci wskazują, że to nie rozwiąże problemu, gdyż drewno często trafia do zagranicznych firm i jest eksportowane dalej.

 

KATEGORYCZNY ZAKAZ –  PILNY ALERT RCB

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało alerty dla mieszkańców niektórych powiatów województwa zachodniopomorskiego, ostrzegając przed korzystaniem z wód Odry. Zakaz dotyczy picia, wchodzenia do wody, pojenia zwierząt, podlewania roślin i jedzenia ryb. Ostrzeżenie objęło powiaty myśliborski, gryfiński, policki, goleniowski oraz miasto Szczecin.

Sytuacja powodziowa w zachodniej Polsce stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców oraz zwierząt. Główny Inspektorat Sanitarny przypomina o ryzyku związanym z kontaktem z zanieczyszczoną wodą, która może zawierać drobnoustroje i bakterie kałowe.

W województwie lubuskim wprowadzono stan klęski żywiołowej w kolejnych gminach, w tym Dąbie, Krosno Odrzańskie, Bytom Odrzański, Nowa Sól, Otyń, Siedlisko i Kolsko. Stan klęski żywiołowej umożliwia władzom skuteczniejsze zarządzanie działaniami ratowniczymi i usuwaniem skutków powodzi.

 

SKARB ŚREDZKI ZNÓW W MUZEUM NARODOWYM

Skarb Średzki, odnaleziony przypadkowo w latach 80. XX wieku, to jedno z najcenniejszych europejskich odkryć archeologicznych o wartości szacowanej na ponad 100 milionów dolarów. Od 1 października do 29 grudnia 2024 roku będzie można go zobaczyć w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Skarb, datowany na XIV wiek, składa się z biżuterii, korony i kilku tysięcy monet, prawdopodobnie pochodzących ze skarbca władcy Czech Karola IV. Najcenniejszą częścią jest korona, która mogła być zamówiona z okazji ślubu i należeć do Blanki de Valois, pierwszej żony Karola IV Luksemburskiego.

Wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu zaprezentuje nie tylko same zabytki, ale także dokumenty, artykuły prasowe, relacje i fotografie związane ze Skarbem Średzkim. Kuratorzy chcą pokazać, jak fascynującym i tajemniczym tematem jest ten skarb, który od kilku dekad rozpala umysły naukowców i miłośników historii.

Skarb Średzki został odnaleziony w 1988 roku na wysypisku w Środzie Śląskiej i od tego czasu jest przechowywany w Muzeum Narodowym we Wrocławiu oraz prezentowany w Muzeum Regionalnym w Środzie Śląskiej. Wystawa we Wrocławiu będzie okazją do podziwiania tego wyjątkowego skarbu przez trzy ostatnie miesiące roku.